Η Ευγενής Άμιλλα

Ας υποθέσουμε ότι δέκα αθλητές καλούνται να τρέξουν 400 μέτρα -με μία διαφορά: δεν υπάρχει κανένας κανόνας για το πώς θα διεξαχθεί ο αγώνας. Ο αφέτης δίνει το σήμα και... τι νομίζετε ότι θα γίνει; Θα τρέξουν κανονικά, ή μήπως θα αρχίσουν οι σπρωξιές, οι τρικλοποδιές και άλλα τέτοια χαριτωμένα;

Η ύπαρξη κανόνων και μηχανισμών ελέγχου της εφαρμογής τους είναι sine qua non για οιαδήποτε δραστηριότητα συμπεριλαμβάνει περισσότερους του ενός ανθρώπους. Τα ίδια ισχύουν για την πολιτική, τα ίδια για την εκπαίδευση, τα ίδια για τον αθλητισμό, τα ίδια ακριβώς και για την αγορά, ακόμα και την πλήρως απελευθερωμένη.

Όσοι δεν το πιστεύουν αυτό, ας ρίξουν μια ματιά σε χώρες σκληρού καπιταλισμού, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς, κλπ. Οι αγορές είναι απελευθερωμένες, όμως το Κράτος έχει δημιουργήσει μηχανισμούς οι οποίοι έχουν την ευθύνη να ελέγχουν ώστε να μην γίνονται διάφορά κολπάκια, τα οποία διαστρέφουν τη λειτουργία τους.

Οι μηχανισμοί αυτοί, παρότι έχουν προβλήματα, κενά και "παραθυράκια", λειτουργούν κανονικά και έχουν ως αποτέλεσμα οι αγορές να μην κάνουν ό,τι γουστάρουν, αλλά να λειτουργούν κατά το δυνατόν υπέρ του επιχειρείν και υπέρ του καταναλωτή. Μάλιστα, όταν διαπιστώνονται στρεβλώσεις, οι μηχανισμοί παρεμβαίνουν και τιμωρούν τους "άτακτους" παίκτες (βλ. Γερμανία και υπόθεση Siemens, ή τις διάφορες δικαστικές εμπλοκές της Microsoft για μονοπωλιακές τακτικές).

Από την άλλη, στην Ελλάδα, οι μαθητευόμενοι μάγοι της ΝΔ κατόρθωσαν το εξής καταπληκτικό: όχι μόνο απελευθέρωσαν τις αγορές χωρίς να δημιουργήσουν ελεγκτικούς μηχανισμούς για την ουσιαστική παρακολούθησή τους, αλλά ευνόησαν και τη δημιουργία συνθηκών, ώστε αν κάποιος επιδιώξει να ακολουθήσει κανόνες αυτοσυγκράτησης, η ίδια η αγορά να τον τιμωρεί!

Ειλικρινά, αδυνατώ να καταλάβω με ποια λογική γίνονται όλα αυτά. Η μόνη εξήγηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι ότι, πολύ απλά, οι άνθρωποι είναι άσχετοι και επικίνδυνοι. Ότι, πολύ απλά, προχωρούν σε ασύντακτες και χωρίς μελέτη κινήσεις και, όπου μας βγάλει. Διότι, άλλο πράγμα ο υγιής ανταγωνισμός και άλλο το μπάχαλο που έχει δημιουργηθεί.

Και, βέβαια, τώρα πια είναι αδύνατο με μέτρα-ασπιρίνες να μπει μια τάξη. Άλλωστε, όταν ο καρχαρίας μυριστεί αίμα, δεν μπορείς να τον σταματήσεις με παρακάλια. Γι' αυτό και βρίσκω τόσο θλιβερή την εικόνα του Φώλια, του Βλάχου και όλων αυτών. Έσπειραν θύελλες και τώρα θερίζουν οργή...