Αλγεβρα, κανείς;...

Κατ' αρχήν, ας μιλήσουμε για πολυρυθμούς: για όλους εμάς τους μη μουσικούς, ένας απλός ορισμός είναι "πολλά όργανα, που το καθένα παίζει σε διαφορετικό ρυθμό". Π.χ. η κιθάρα παίζει σε ρυθμό 3/4, το μπάσο 5/8, τα ντραμς 4/4 και το σαξόφωνο φυσάει τη μύτη του (για να παραφράσω τον Frank Zappa). Τα μαθηματικά λένε ότι, αν όλοι αυτοί οι ρυθμοί επαναληφθούν αρκετά, σε κάποια στιγμή θα βρεθούν όλα τα όργανα να παίζουν μαζί. Γενικά, στο ροκ οι πολυρυθμοί δεν πολυχρησιμοποιούνται, διότι είναι ταλαιπωρία για τους μουσικούς (οι οποίοι θα πρέπει διαρκώς να μετράνε beats), αλλά και διότι δεν βοηθούν το κοινό να χτυπηθεί όπως πρέπει.

Κάπου εδώ έρχονται και μπαίνουν στη σκηνή οι Meshuggah (παράφραση εβραϊκής λέξης που σημαίνει "τρελός") από τη Σουηδία. Οι Meshuggah άρχισαν την καριέρα τους στα τέλη της δεκαετίας του '80 ως ένα αρκετά straight thrash metal συγκρότημα, χωρίς να έχουν να επιδείξουν κάτι το τρομερό. Και μετά, εν έτει 1995, το θαύμα: ο δίσκος τους "Destroy, Erase Improve" άλλαξε τελείως το σκηνικό! Πολυρυθμοί (δείτε πιο πάνω), πολύ heavy ατμόσφαιρα, concept δίσκος, σόλο που έφερναν στο μυαλό τζαζίστες... Εν ολίγοις, πλήρης αλλαγή.

Μια αλλαγή που συνεχίστηκε με το εξαιρετικά πυκνό και θορυβώδες "Chaosphere" (1998), το πιο αργό και πιο πειραματικό "Nothing" (2002) και τα εξαιρετικά "I" (2004, e.p.) και "Catch 33" (2005), τα οποία ήταν ένα κομμάτι το καθένα (21 λεπτά το "I", πάνω από 40 λεπτά, αν και "κομμένο" σε 13 κομμάτια, το "Catch 33") και στα οποία υπήρχαν στοιχεία από industrial, ambient, ακόμα και prog rock. Αν κάποιος ακούσει αυτές τις δουλειές των Meshuggah, θα καταλάβει γιατί πολλοί θεωρούν ότι έχουν μετατραπεί σε "είδος" του ροκ από μόνοι τους.

Και τώρα, έρχεται το 6ο L.P. τους με τίτλο "obZen", όπου οι Σουηδοί μάστορες του θορύβου μοιάζουν να κάνουν μια μικρή "στάση" στην εξελικτική τους πορεία, να συγκεντρώνουν όλα εκείνα τα στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν (πολυρυθμοί, εξαιρετικά περίπλοκα riffs, δύστροπες ρυθμικές αλλαγές, φωνητικά σαν από ρομπότ με ξυράφια στο λάρυγγα, ενδιαφέροντες "υπαρξιακοί" στίχοι) και να τα ανασυνθέτουν σαν σε μια "ρετροσπεκτίβα" του ίδιου του ήχου τους. Το γεγονός ότι λείπει η εξέλιξη που χαρακτήριζε τις προηγούμενες δουλειές τους ίσως κάνει κάποιους fans να στραβώσουν. Ωστόσο, πιστεύω ότι ο δίσκος είναι ο πλέον κατάλληλος για κάποιον που τώρα τους ανακαλύπτει, ενώ, ταυτόχρονα αποτελεί και ένα "βήμα" για την περαιτέρω πορεία τους.

Οι Meshuggah είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο συγκρότημα. Οι αναφορές τους βρίσκονται έξω από τα συνήθη όρια του heavy metal, έξω, ακόμα, κι από τα συνήθη όρια της "καλής" μουσικής (αυτής που ακούμε για να διασκεδάσουμε). Είναι avant-garde, θορυβώδεις, "δύστροποι", τεχνικά απροσπέλαστοι και τρομερά ενδιαφέροντες. Πολώνουν το κοινό, χωρίς, ωστόσο να κάνουν κάτι το "δήθεν". Αντιθέτως, μοιάζουν να πιστεύουν απόλυτα στη μουσική τους και τη φιλοσοφία τους. Κι αυτό τους κάνει διπλά σημαντικούς.

UPDATE
Προσθέτω εδώ ένα βιντεάκι των Meshuggah, μια live εκτέλεση ενός κομματιού από το δίσκο "Nothing", έτσι για να πάρετε μια ιδέα του τι παίζουν. Δύο σημειώσεις:
α) Οι κιθάρες είναι οκτάχορδες...
β) Ο ντράμερ είναι θεούλης...