11 Μαρτίου 2011

Όπως λέμε, Fight Club

Επειδή το τελευταίο διάστημα γίνεται πολύς ντόρος για τις Συνόδους Κορυφής των χωρών της Ευρωζώνης και της Ε.Ε., θα ήθελα να θέσω προς συζήτηση ένα ζήτημα που με απασχολεί εδώ και πολύ καιρό. Αυτό, δηλαδή, του σοβαρού διχασμού που παρουσιάζει η ευρωπαϊκή Δεξιά και που οδηγεί την Ευρώπη σε ένα κάρο αδιέξοδα.

Πρωτίστως, θέλω να αναφέρω ότι, παρά το γεγονός ότι τη Δεξιά, γενικώς, δεν την πολυπάω, παραδέχομαι ότι στο παρελθόν -σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έτσι; Στην Ελλάδα, η Δεξιά ζει ακόμα στην εποχή των κοτζαμπάσηδων- προώθησε σε μεγάλο βαθμό το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο και παρουσίασε προτάσεις και θέσεις που ήταν και σημαντικές και ορθές.

Επίσης, θέλω να πω πως η παραδοσιακή Δεξιά ήταν πάντα κάπως σαν ένας "πατερούλης": έβλεπε το Κράτος ως κτήμα της και τους πολίτες τους αντιμετώπιζε με πατερναλισμό. Άλλωτε προστατεύοντάς τους κι άλλωτε τιμωρόντας τους, όπως κάνεις σε παιδιά που πρέπει να μάθουν να εντάσσονται σε κοινωνίες. Εντάξει, αυτό το στυλ διακυβέρνησης δεν είναι το καλύτερο, όμως, τέλος πάντων, δεν ήταν και το χείριστο.

Και μετά ήρθε η Θάτσερ.


Κάπου εκεί, η Δεξιά αλώθηκε από τους νεοφιλελεύθερους και το πράμα στράβωσε χοντρά. Η Δεξιά σταδιακά έπαψε να είναι ο πατερούλης που μας προστάτευε και έγινε ένας άκαρδος γονιός που πέταγε τα παιδιά του έξω από το σπίτι, μπορούσαν-δε μπορούσαν να ζήσουν μόνα τους. Επίσης, κρατούσε για πάρτη της το εξοχικό, αλλά τη βασική κατοικία την έδινε κοψοχρονιά σε ξένους, διότι αυτή δεν μπορούσε άλλο να τη συντηρεί.

Σταδιακά, τα δεξιά κόμματα και οι δεξιές κυβερνήσεις άρχισαν να συμπεριφέρονται στα ευρωπαϊκά κράτη σαν stockholders σε επενδυτική τράπεζα των ΗΠΑ. Η παραδοσιακά λαϊκή πολιτική της Δεξιάς υποκαταστάθηκε από σκληρό νεοφιλελευθερισμό και οι παραδοσιακοί Δεξιοί πολιτικοί άρχισαν να θεωρούνται λιγάκι ως γραφικοί, που τολμούσαν ακόμα να μιλούν για κοινωνικό κράτος και για εργασιακά δικαιώματα και τα τοιαύτα.

Σημειώνω εδώ ότι, ακριβώς επειδή το μοντέλο αυτό φάνηκε να πετυχαίνει (υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, μειωμένη ανεργία, μεγάλη κατανάλωση, κλπ), το υιοθέτησαν και οι Σοσιαλδημοκράτες που τη δεκαετία του '90 ως τις αρχές της δεκαετίας του '00 κυβέρνησαν στην Ευρώπη και συνετέλεσαν κι αυτοί στο να φθάσουμε στα σημερινά σκατά.

Διότι, το ΚΚΕ έχει δίκιο όταν λέει ότι οι οικονομικές κρίσεις δεν είναι συμπτώματα, αλλά εγγενή στοιχεία του καζινοκαπιταλισμού που πρεσβεύουν οι λάτρεις του Μίλτον και της Μάγκι. Όταν υιοθετείς τις απόψεις περί "μικρού κράτους", "λιγότερων ρυθμίσεων", "μεγαλύτερης ελευθερίας στις αγορές" και "αυτορρύθμισης των αγορών", είναι σχεδόν νομοτελειακό ότι θα καταλήξεις σε κρίση: ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός δεν καταλαβαίνει από συγκράτηση και αυτοέλεγχο.

Κάπως έτσι, φθάνουμε στο σημερινό ζητούμενο που δεν είναι άλλο από αυτό: υπάρχει κρίση χρέους στην Ευρώπη. Αυτή η κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί με δύο τρόπους. Ή με ρυθμιστικές διατάξεις που θα επιβληθούν εκ των άνω, με την ελπίδα ότι η εφαρμογή τους θα περιορίσει την κρίση. Ή με πιο ριζικές λύσεις, όπως η ελεγχόμενη αναδιάρθρωση των χρεών και η συνολική αναδόμησή τους, ώστε να γίνουν ξανά ελεγχόμενα, μαζί με ρυθμίσεις για αποτροπή παράλογων ελλειμμάτων.

Κάπου εδώ αρχίζει και το Fight Club της Ευρωπαϊκής Δεξιάς. Όποιος διαβάσει το κείμενο των συμπερασμάτων της συνόδου του ΕΛΚ, δε θα δυσκολευτεί να καταλάβει ότι, ε, ένα ψιλοσφάξιμο έπεσε στη συνεδρίαση, καθώς το κείμενο βρίθει γενικοτήτων και ευχολογίων και άλλων τέτοιων χαριτωμενιών. Είναι προφανές ότι η "συμφωνία" στην οποία κατέληξαν κάθε άλλο παρά τέτοια ήταν.

Γιατί; Κατά την άποψή μου, διότι στην κρίσιμη φάση που βρισκόμαστε, οι Δεξιοί κοντράρονται μεταξύ τους. Από τη μία μεριά, οι "παραδοσιακοί" έχουν ψυλλιαστεί ότι μια νέα κρίση -που έρχεται, μην έχουμε καμία αμφιβολία...- δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με "Σύμφωνα Ανταγωνιστικότητας" και με "Μηχανισμούς Σταθερότητας" που μόνο στήριξη δεν παρέχουν, και ζητούν πιο ολοκληρωμένα μέτρα (ευρωομόλογα, διά της πλαγίας αναδιαρθρώσεις, έλεγχο στον τραπεζικό κλάδο, κλπ). Και από την άλλη, οι "νεοφιλελεύθεροι" αρνούνται πεισματικά να λάβουν τέτοια μέτρα, υποστηρίζοντας τη λογική του "μικρού κράτους" που δεν θα "στρεβλώνει τις διεργασίες της αγοράς".

Εν ολίγοις, για άλλη μια φορά, η Ευρώπη κινδυνεύει να πληρώσει την αδυναμία της Δεξιάς να ορθώσει το ανάστημά της μπροστά σε όλους εκείνους που ευθύνονται για την κρίση του καπιταλισμού. Όπως οι κρίσεις είναι εγγενείς στον καπιταλισμό, έτσι και η αδυναμία ριζοσπαστισμού είναι εγγενής στη Δεξιά. Και ύστερα αναρωτιόμαστε γιατί η ακροδεξιά σηκώνει παντού κεφάλι: αφού η Δεξιά παρατάει τις παραδοσιακές αρχές και ψηφοφόρους της, ε, λογικό είναι αυτοί να κατευθυνθούν προς τα κόμματα που μοιάζουν πιο πολύ με αυτό που κάποτε ήταν, μα πλεόν δεν είναι, η Δεξιά...

Δεν υπάρχουν σχόλια: